0
Axit béo thiết yếu (EFA) — đặc biệt là axit linoleic (n-6) và axit α-linolenic (n-3) — đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe sinh sản, nhưng cơ thể không tự tổng hợp được mà phải hấp thụ qua khẩu phần ăn. Việc bổ sung các EFA này trong giai đoạn nuôi con đã được chứng minh là giúp cải thiện khả năng sinh sản sau cai sữa, tăng tỷ lệ giữ thai và giảm số heo con chết hoặc thai khô, đặc biệt ở những nái già.
Mục tiêu: Nghiên cứu này nhằm đánh giá ảnh hưởng của việc tăng lượng hấp thụ 2 axit béo thiết yếu, axit linoleic và axit α-linolenic, trong các giai đoạn khác nhau của thai kỳ đến khả năng sinh sản của heo nái.
Phương pháp: Tổng cộng 309 heo nái được chia nhóm theo số lứa (lứa 1–2 và lứa ≥3) và được cho ăn khẩu phần có hàm lượng axit béo thiết yếu thấp hoặc cao. Mức EFA cao đạt được bằng cách sử dụng dầu đậu nành, còn mức thấp sử dụng mỡ bò. Các khẩu phần này được áp dụng trong giai đoạn nuôi con hoặc trong giai đoạn từ cai sữa đến phối giống, nhằm xác định thời điểm và liều lượng bổ sung EFA tối ưu cho kết quả sinh sản.
Kết quả: Việc cho heo nái ăn khẩu phần giàu axit béo thiết yếu (EFA) trong giai đoạn nuôi con giúp cải thiện hiệu suất sinh sản sau đó. Mặc dù không làm thay đổi lượng thức ăn tiêu thụ hay tốc độ tăng trưởng của heo con ở giai đoạn này, nhưng tỷ lệ heo nái có thai trở lại đã tăng lên (82,1% so với 70,4%) và tỷ lệ loại thải cũng giảm nhẹ. Đáng chú ý, số heo con sống sơ sinh trên mỗi 100 nái cai sữa tăng lên, mặc dù tổng số con sinh ra lại hơi thấp hơn. Những nái trẻ hơn (lứa đầu tiên hoặc thứ hai) được hưởng lợi từ chế độ ăn nhiều EFA này trong giai đoạn nuôi con thông qua việc lên giống lại sớm hơn sau khi cai sữa. Trong khi đó, heo nái già (đẻ từ lứa ba trở lên) không có sự khác biệt rõ rệt về thời gian động dục, nhưng tỷ lệ phối lại sớm tăng, và số heo thai khô cũng tăng nhẹ. Ngược lại, việc cung cấp hàm lượng EFA cao sau khi cai sữa (thay vì trong giai đoạn nuôi con) lại có tác động tiêu cực đến hiệu quả sinh sản - đặc biệt là đối với những nái trẻ. Tỷ lệ đẻ giảm và số nái bị loại thải tăng, và số heo con sống sơ sinh cũng giảm.
Kết luận: Bổ sung nhiều EFA trong giai đoạn nuôi con có thể hỗ trợ cải thiện kết quả sinh sản ở heo nái, đặc biệt là nái trẻ. Tuy nhiên, việc bổ sung sau cai sữa – nhất là ở nái lứa 1–2 – có thể gây tác động bất lợi.
Shipman GL, Rosero D, van Heugten E. Supplementation of high levels of essential fatty acids using soybean oil in lactation diets benefits the subsequent reproduction of sows but can be detrimental to the performance of young sows if provided after weaning. J Anim Sci Biotechnol. 2025; 16(1):55. doi: 10.1186/s40104-025-01192-y